Rośliny warzywne mają bardzo zróżnicowane wymagania pokarmowe. Należy dążyć, aby gatunki o różnych wymaganiach uprawiane były na zmianę. Bezpośrednia uprawa po sobie gatunków o dużych wymaganiach pokarmowych może doprowadzić do nadmiernego wyczerpania składników mineralnych z gleby. Niedobór składników mineralnych może nie dotyczyć całego profilu glebowego, ale tylko poszczególnych warstw. Z tego powodu, a także, aby zapobiegać wymywaniu składników mineralnych do głębszych warstw i racjonalnie je wykorzystywać, należy uprawiać na przemian rośliny o głębokim i płytkim systemie korzeniowym. Do roślin warzywnych o głębokim systemie korzeniowym należą warzywa korzeniowe, kapusty, jarmuż, pomidory. Typowymi roślinami o płytkim systemie korzeniowym są: rzodkiewka, szpinak, ogórek, kalarepa.
Rośliny o dużych wymaganiach pokarmowych powinny być uprawiane na stanowiskach, na których stosowano obornik, kompost lub przyorano rośliny motylkowate. Chodzi tu głównie o warzywa o bardzo dużych wymaganiach w stosunku do azotu, który jest składnikiem istotnie wpływającym na wysokość plonu, a równocześnie łatwo ulegającym wymyciu w głąb profilu glebowego (tabela 1a).
| Wymagania roślin warzywnych w stosunku do azotu* | ||
|---|---|---|
| Duże | Średnie | Małe |
| ogórek, kalafior, kapusty, cukinia, pomidor, brukselka, seler, papryka, oberżyna | rzodkiew, brokuł, jarmuż, por, fasola, burak, kalarepa, cykoria, marchew, pietruszka | sałata, groch, roszpunka, szparag, fasola karłowa |
| * w obrębie każdej grupy rośliny uszeregowano od najbardziej wymagającej |
Nawożenie warzyw w uprawie polowej
Problem nawożenia azotowego nabiera dużego znaczenia w uprawie roślin warzywnych, w której stosujemy duże dawki nawozów azotowych. Ponadto zwiększenie ilości dostępnego azotu może się przyczynić do nadmiernej akumulacji azotanów w roślinie. Standardowe zawartości azotu w polowej produkcji warzyw zamieszczono w tabeli 1.
| mg dm 3 | PH | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| N | P | K | Ca | Mg | S-SO4 | ||
| Burak świkłowy | 700-100 | 50-70 | 175-250 | 1500-2000 | 60-80 | 20-40 | 6,0-7,5 |
| Brokuł | 100-120 | 50-60 | 170-200 | 1000-1500 | 50-60 | 20-40 | 6,2-7,0 |
| Cebula | 100-150 | 60-80 | 175-250 | 1500-2000 | 60-80 | 20-40 | 6,5-7.8 |
| Chrzan | 50-130 | 40-60 | 175-225 | 1500-2000 | 60-80 | 20-40 | 5,5-6,7 |
| Fasola szparagowa | 30-80 | 40-60 | 125-175 | 1000-2000 | 50-70 | 20-40 | 6,5-7,8 |
| Groch | 30-80 | 40-60 | 125-175 | 1000-2000 | 60-80 | 20-40 | 6,5-7,8 |
| Kalafior | 100-140 | 50-70 | 160-220 | 1000-1500 | 50-80 | 20-40 | 6,4-7,5 |
| Kapusta biała | 100-140 | 50-70 | 160-210 | 800-1200 | 60-80 | 20-40 | 6,2-7,8 |
| Kapusta brukselska | 100-120 | 60-80 | 190-220 | 1000-1500 | 60-80 | 20-40 | 6,2-7,8 |
| Marchew | 80-130 | 60-80 | 150-200 | 1500-2500 | 60-80 | 20-40 | 6,5-7,5 |
| Ogórek | 80-100 | 60-80 | 175-250 | 1500-2000 | 60-80 | 20-40 | 6,0-7,2 |
| Piertuszka | 60-80 | 40-60 | 150-250 | 1500-2000 | 70-80 | 20-40 | 6,5-7,5 |
| Pomidor | 100-150 | 60-80 | 200-250 | 1200-1500 | 60-80 | 20-40 | 5,5-6,5 |
| Por | 70-120 | 60-80 | 175-200 | 1000-1500 | 50-70 | 20-40 | 6,0-7,4 |
| Rabarbar | 100-150 | 60-80 | 175-200 | 1000-1500 | 60-80 | 20-40 | 5,5-6,5 |
| Rzodkiewka | 30-80 | 40-60 | 120-150 | 1000-1500 | 60-80 | 20-40 | 6,0-7,4 |
| Sałata | 30-80 | 50-70 | 150-200 | 1000-1500 | 60-80 | 20-40 | 6,0-7,5 |
| Seler | 100-130 | 60-80 | 200-250 | 1500-2500 | 60-80 | 20-40 | 6,5-7,5 |
| Skorzonera | 100-130 | 60-80 | 200-250 | 1500-2000 | 60-80 | 20-40 | 6,4-7,5 |
| Szparag | 50-130 | 40-60 | 150-200 | 1500-2000 | 60-80 | 20-40 | 6,4-7,5 |
| Szpinak | 30-80 | 50-70 | 175-250 | 1000-1500 | 60-80 | 20-40 | 6,0-7,5 |
Nawożenie fosforem stosujemy jesienią lub wczesną wiosną równomiernie rozrzucając nawozy na powierzchnię uprawną , a następnie mieszamy je z glebą. Nie należy wysiewać nawozów fosforowych równocześnie z nawozami zawierającymi wapń, gdyż fosfor ulegnie uwstecznieniu.
Potas pobierany jest przez rośliny w formie jonów K+, głównie z roztworu glebowego. Zwiększona ilość potasu w glebie przyczynia się do większego pobierania i gromadzenia tego pierwiastka przez rośliny. Potas bardzo łatwo przemieszcza się w roślinie. Standardowe zawartości potasu w glebie dla poszczególnych roślin warzywnych podano w tabeli 1.
Uwaga: Szczegółowe zasady nawożenia roślin warzywnych podane są w poniższym opracowaniu.
Literatura: “Zrównoważone nawożenie roślin ogrodniczych ” – Opracowanie zbiorowe pod redakcją Dr hab. Paweł Wójcik – link do opracowania – pdf